در صنعت ساخت و ساز، بلوک‌های بتنی یکی از مصالح پرکاربرد و اقتصادی‌اند. برای تولید انبوه بلوک با کیفیت، سرعت مناسب و هزینه کمتر، استفاده از دستگاه بلوک زن اتوماتیک تقریباً یک ضرورت است. در ایران انواع دستگاه بلوک زن اتوماتیک را با قالبه‌های مختلف (۶، ۹، ۱۲، ۲۲ قالبه و ثابت) شرکت های مختلف تولید می کنند. هرچند که انواع دستگاه‌های بلوک زن غیر اتوماتیک از جمله دستی، رومیزی و نیمه اتوماتیک نیز در صنعت ساختمان سازی و راهسازی تولید و استفاده می‌شود اما در ادامه این مقاله از خوارزم سازه به معرفی این دستگاه های فول اتوماتیک می‌پردازیم و توضیحاتی در خصوص راهنمای خرید این دستگاه‌ها ارائه خواهیم کرد.
انواع دستگاه بلوک زن اتوماتیک
دستگاه‌های بلوک زن اتوماتیک را می‌توان از چند جهت دسته‌بندی کرد:
| معیار دسته‌بندی | انواع معمول |
| تعداد قالبه | ۶ قالبه، ۹ قالبه، ۱۲ قالبه، ۲۲ قالبه، مدل ثابت (دستگاه بلوک زنی تخم گذار) |
| سیستم عملکرد | اتوماتیک کامل، نیمه اتوماتیک، هیدرولیکی (سیستم پرس و قالب) |
| پیکربندی قالب | قالب‌های چندگانه برای تولید هم‌زمان چند بلوک؛ قالب‌های قابل تعویض؛ قالب دو ردیفه (مثلاً در مدل ۱۲ قالبه دو ردیفه) برای افزایش تولید |
| امکانات جانبی | سیستم ویبره، پرس قوی، باکت یا سیلوی ذخیره ملات و شن، سیستم تابلو برق PLC، تجهیزات هیدرولیک و الکتروموتورهای قدرتمند، نوار نقاله، فرمان اپراتور، قالب‌های استاندارد و قابل تغییر) |
مشخصات فنی رایج دستگاه‌های بلوک زن
بر اساس آنچه شرکت های ماشین سازی صنعتی عرضه می‌کنند و داده‌های موجود از بازار ایران و شرکت‌های مشابه، مشخصات فنی زیر معمولاً برای دستگاه بلوک زن اتوماتیک قابل انتظار است:
| ویژگی فنی | مقادیر معمول / قابل انتظار |
| ابعاد و وزن دستگاه | بسته به قالبه‌ها؛ به عنوان مثال، دستگاه‌های ۱۲ قالبه دارای وزن چند هزار کیلوگرم است. |
| ظرفیت تولید در یک شیفت کاری (مثلاً ۸ ساعت) | برای مدل‌های ۱۲ قالبه: حدود ۶٬۰۰۰ تا ۱۰٬۰۰۰ بلوک بلوک دیواری با ابعاد استاندارد (مثلاً ۲۰×۲۰×۴۰) |
| قدرت ویبره و پرس | دستگاه‌هایی با ویبره قوی و پرس مناسب برای تراکم بلوک؛ در مدل‌های بزرگ‌تر معمولاً پرس و ویبره چندگانه وجود دارد. |
| سیستم هیدرولیک | برای حرکت قالب، پرس، چکش‌ها و تغذیه ملات؛ استفاده از جک‌های با کیفیت، هیدرولیک با اجزای استاندارد اروپایی یا معتبر |
| چند ردیفی بودن قالب | مثلاً در مدل دو ردیفه قالب ۱۲ قالبه (دو ردیف شش تایی)، برای افزایش تولید. |
| سیستم کنترل و اتوماسیون | تابلو برق PLC، کنترل سرعت، تنظیمات اتوماتیک، امکان تعویض قالب به شکل آسان، کنترل کیفیت بلوک تولیدی و ایمنی اپراتور. |
قیمت أنواع بلوک‌زن اتوماتیک
قیمت دستگاه بلوک زن اتوماتیک به عوامل زیر بستگی دارد:
- تعداد قالبه‌ها که مثلا بر أساس تعداد قالب ۶، ۹، ۱۲، ۲۲ قالبه و غیره قیمت تغییر می‌کند.
- کیفیت قطعات (موتور، جک‌ها، قالب، تجهیزات هیدرولیک، تابلو برق، اتوماسیون)
- امکانات جانبی (سیلو ذخیره ملات، سیستم نقاله، ویبره قوی، پرس چندگانه)
- برند سازنده، خدمات پس از فروش و گارانتی.
- اندازه و فناوری دستگاه؛ تولید داخل یا وارداتی بودن بعضی قطعات؛ هزینه حمل و نصب؛ ارز و تغییرات قیمت مواد اولیه.
نکات مهم هنگام خرید دستگاه بلوک زن ساختمانی
برای انتخاب دستگاه بلوک زن اتوماتیک مناسب، به این نکات توجه کنید:
- ظرفیت تولید مورد نیاز: اگر پروژه بزرگ است و نیاز به تولید زیاد دارید، قالبه‌های بیشتر و دو ردیفه بودن قالب را مد نظر قرار دهید. اگر تولید کم و متوسط است، مدل‌های ۶ یا ۹ قالبه ممکن است کفایت کند.
- کیفیت قالب و پرس / ویبره: قالب باید از ورق با کیفیت مناسب، جوشکاری دقیق و پرس و ویبره‌ای داشته باشد که تراکم بلوک را تضمین کند.
- سیستم هیدرولیک و الکتروموتورها: قطعات باکیفیت (داخل یا وارداتی) که قدرت کافی داشته و خدمات پس از فروش برایشان وجود داشته باشد.
- امکانات جانبی: باکت یا سیلوی ملات، حمل ملات، سیستم نقاله، تابلو کنترل PLC، تصفیه روغن و سیستم خنک‌کننده، امکاناتی مثل این‌ها باعث افزایش کارایی و کاهش توقفات می‌شوند.
- فضا و زیرساخت: زمین صاف و محکم، بتن شده، زیرساخت برق کافی، امکان حمل و نصب دستگاه، تهویه مناسب محل نصب، و دسترسی برای تعمیر و نگهداری.
- گارانتی و خدمات پس از فروش: دستگاهی بخرید که پشتیبانی فنی، قطعات یدکی و گارانتی مشخصی داشته باشد؛ شرکت تیام یکی از شرکت‌هایی است که خدمات پس از فروش قوی ارائه می‌کند.
- سازگاری با نوع بلوک مورد نظر: اگر بلوک سبک، لیکا، بلوک تیغه‌ای یا بلوک با ابعاد متفاوت مد نظر است، مطمئن شوید قالب دستگاه قابل تعویض است و امکانات لازم را دارد.
تحلیل سه مدل بلوک زن پرفروش در بازار ایران
- دستگاه بلوک زن اتوماتیک کامل با ۱۲ قالبه
- دستگاه بلوک زن هیدرولیک با ۶ قالبه (مدل متحرک)
- دستگاه بلوک زن اتوماتیک با ۶ قالبه
در ادامه ویژگی‌های فنی هر مدل، مزایا و محدودیت‌ها، و مقایسه آن‌ها با مدل‌های کلی مقاله آورده شده است.
مدل اول: اتوماتیک کامل با ۱۲ قالبه
مشخصات فنی کلیدی:
- ابعاد دستگاه: ~ ۳۵۰ × ۲۷۰ × ۲۲۰ سانتی‌متر
- توان دستگاه: ۱۵ کیلووات
- ولتاژ: ۳۸۰/۴۱۵/۴۴۰ ولت
- سیکل قالبه‌زنی : حدود ۳۰ تا ۳۵ ثانیه
- ظرفیت تولید برای ابعاد مختلف بلوک‌ها:
- برای بلوک با اندازه ۴۰۰×۲۰۰×۱۰۰ میلی‌متر: تعداد قالب = ۲۲ بلوک در هر سیکل → معادل ~ ۱۸۰۰–۲۰۰۰ بلوک در ساعت و ~ ۱۴۰۰۰–۱۶۰۰۰ بلوک در شیفت
- برای ابعاد بزرگ‌ترِ بلوک یا ضخیم‌تر، تعداد قالب کمتر می‌شود و ظرفیت تولید کاهش می‌یابد (مثلاً در ابعاد ۴۰۰×۲۰۰×۱۵۰ یا ۳۲۰×۱۶۰×۱۶۰)
مزایا:
- تولید بسیار بالا؛ مناسب پروژه‌های بزرگ صنعتی یا کارخانه‌ای
- بهره‌گیری از اتوماسیون کامل، کاهش دخالت نیروی انسانی و خطاها
- مناسب برای تولید انواع ابعاد بلوک با قالب متعدد
محدودیت‌ها:
- نیاز به فضای زیاد برای نصب و بهره‌برداری
- مصرف توان الکتریکی نسبتاً بالاتر به دلیل حجم کار زیاد و قدرت ویبره و پرس بیشتر
- هزینه اولیه سرمایه‌گذاری بالاتر نسبت به مدل‌های ۶ قالبه
مدل دوم: هیدرولیک با ۶ قالبه
مشخصات فنی کلیدی:
- ابعاد دستگاه: ~ ۲۴۰ × ۱۶۰ × ۲۲۰ سانتی‌متر
- توان دستگاه: ۷ کیلووات
- ولتاژ: مشابه مدل اول (۳۸۰/۴۱۵/۴۴۰ ولت)
- سیکل قالبه‌زنی: ~ ۳۵ تا ۴۰ ثانیه
- ظرفیت تولید:
- برای بلوک ۴۰۰×۲۰۰×۱۰۰ میلی‌متر: قالب = ۱۱ بلوک → ~ ۶۰۰–۸۰۰ بلوک در ساعت → ~ ۴۸۰۰–۶۴۰۰ بلوک در یک شیفت کاری
- برای ابعاد بزرگ‌تر یا ضخیم‌تر، تولید کمتر خواهد بود
مزایا:
- مصرف برق و توان کمتر نسبت به مدل‌های بزرگ (مثلاً مدل ۱۲ قالبه)
- مناسب برای پروژه‌های متوسط یا کارگاه‌هایی که نیاز به تولید زیاد ندارند اما اتوماسیون و کیفیت مطلوب می‌خواهند
- فضای کمتری می‌طلبد برای نصب
محدودیت‌ها:
- تولید کمتر؛ برای پروژه‌های بزرگ ممکن است کفایت نکند
- اگر تعداد شیفت‌ها زیاد باشد، هزینه‌ی تولید به ازای هر بلوک ممکن است بالا برود
- توان ویبره و پرس ممکن است نسبت به مدل‌های بزرگ‌تر کمتر باشد، که در تراکم بلوک اثر دارد
مدل سوم: اتوماتیک با ۶ قالبه
مشخصات فنی کلیدی:
- ابعاد دستگاه: ~ ۲۶۰ × ۲۴۰ × ۲۲۰ سانتی‌متر
- توان دستگاه: ۱۱ کیلووات
- ولتاژ: همان ولتاژهای صنعتی (۳۸۰/۴۱۵/۴۴۰ ولت)
- سیکل قالبه‌زنی: ~ ۳۰ تا ۳۵ ثانیه
- ظرفیت تولید:
- برای بلوک ۴۰۰×۲۰۰×۱۰۰ میلی‌متر: قالب = ۱۱ بلوک → ~ ۸۰۰–۸۵۰ بلوک در ساعت → ~ ۴۸۰۰–۶۸۰۰ بلوک در شیفت
- برای ابعاد بزرگ‌تر یا ضخیم‌تر، تولید کاهش می‌یابد
مزایا:
- ترکیبی مناسب از ظرفیت تولید متوسط با اتوماسیون کامل
- توان بالاتر نسبت به مدل هیدرولیک ۶ قالبه، لذا فشار کاری بیشتر و کیفیت بهتر
- مناسب برای کارگاه‌هایی که نمی‌خواهند هزینه بسیار بالا بپردازند، ولی کیفیت و سرعت خواسته‌اند
محدودیت‌ها:
- ظرفیت کمتر نسبت به مدل ۱۲ قالبه؛ در پروژه بزرگ ممکن است نیاز به چند دستگاه باشد یا شیفت‌های بیشتری
- هزینه توان و برق متوسط؛ نه به اندازه مدل بزرگ، اما بیشتر از مدل هیدرولیک ساده‌تر
مقایسه این سه مدل با مدل‌های عمومی مقاله و پیشنهاد مناسب
| معیار مقایسه | مدل اتوماتیک ۱۲ قالبه | مدل هیدرولیک ۶ قالبه | مدل اتوماتیک ۶ قالبه |
| ظرفیت تولید (شیفت ۸ ساعته) | بسیار بالا؛ امکان تولید ۱۴٬۰۰۰–۱۶٬۰۰۰ بلوک در شیفت در ابعاد استاندارد | متوسط؛ حدود ۴۵۰۰–۶۵۰۰ بلوک | بین متوسط تا خوب؛ حدود ۴۸۰۰–۶۸۰۰ بلوک |
| توان مصرفی | بالا (۱۵ کیلووات) | کمتر (۷ کیلووات) | متوسط به بالا (۱۱ کیلووات) |
| سیکل تولید | سریع‌تر (۳۰–۳۵ ثانیه) | کندتر (۳۵–۴۰ ثانیه) | نزدیک به مدل بزرگ؛ ۳۰–۳۵ ثانیه |
| قیمت نهایی و هزینه سرمایه‌گذاری | بالاتر به دلیل تعداد قالبه زیاد، توان بالا، امکانات کامل | کمتر، گزینه اقتصادی‌تر برای پروژه کوچک/متوسط | در میانه؛ گزینه‌ای بین مدل اقتصادی و مدل تولید بالا |
| کاربری پیشنهادی | برای کارخانه‌های بزرگ، تولید انبوه، پروژه‌های صنعتی و تأمین سفارش‌های عمده | کارگاه متوسط، تولید محلی یا پروژه‌هایی که حجم تولید زیاد نیست اما کیفیت می‌خواهند | برای کارگاهی که ترکیب سرعت و هزینه برایش مهم است؛ نه خیلی بزرگ نه خیلی کوچک |
مقایسه بین مدل‌های خاص و توصیه انتخاب
وقتی قصد دارید یکی از مدل‌های خاص بالا را انتخاب کنید، این راهنما کمک می‌کند:
- اگر پروژه شما بزرگ است و نیاز به تولید روزانه زیاد دارید، مدل اتوماتیک کامل با تعداد قالبه بالا گزینه اول است. ظرفیت آن بسیار بیشتر است، اما هزینه برق، فضای نصب و سرمایه‌گذاری اولیه را هم باید در نظر داشته باشید.
- اگر بودجه کمتری دارید یا ابعاد پروژه متوسط است، مدل هیدرولیک با تعداد قالبه کم اقتصادی‌تر است. گرچه تولید کمتر است، اما هزینه جاری و هزینه نصب و نگهداری نیز کمتر خواهد بود.
- اگر می‌خواهید تعادلی بین ظرفیت تولید خوب، کیفیت اتوماتیک، و هزینه مناسبی داشته باشید، مدل اتوماتیک ۶ قالبه اغلب بهترین گزینه است؛ نه خیلی بزرگ و پرخرج، نه خیلی کند و کم‌کاربرد.
برای عضویت در کانل تلگرام ما کلیک کنید
kharazmsazeh@
