مشخصات، کاربرد و مزایای انواع تیرچه بتنی

امروزه که ساختمان های بلند و مدرن ساخته می شوند و علم پیشرفت بسیاری در عرصه ساخت و ساز و صنعت داشته است، سازه های ساختمانی دستخوش تغییرات بسیاری قرار گرفته اند. یکی از این موارد تیرچه بتنی می باشد. تیرچه بتنی در اصل قطعه ای پیش ساخته بوده که متریال اصلی آن میلگرد و بتن می باشند. از این تیرچه ها برای ساخت سقف استفاده می شود.در این مقاله به بررسی انواع تیرچه های بتنی و اجزای تشکیل دهنده آن ها و مزایا و معایبشان می پردازیم.

تیرچه و بلوک یکی از پرکاربردترین و متداول ترین قطعات مورد استفاده در ساخت و ساز می باشند که غالبا برای ساخت سقف های ساختمان مورد استفاده قرار می گیرند. در سقف های مذکور از تیرچه های بتنی که ساختار آن ها بدین صورت است که لابلای تیرچه ها، بلوک های سفالی یا سیمانی قرار می گیرند، استفاده می شود. تیرچه های بتنی از حیاتی ترین قسمت های سقف های تیرچه بلوک می باشند. بتن قادر است فشارهای بسیار بالایی را تحمل نماید و این به دلیل مقاومت فشاری بالایی است که این قطعه داراست. در مقابل به علت اینکه این قطعه از مقاومت کششی مناسبی برخوردار نیست و برای رفع آن بتن را در کنار فولاد و میلگرد قرار می دهند.

به طور خلاصه ترکیبات ذکر شده می توانند نیازهای بشر را برای ساخت برج ها و ساختمان های بلند رفع نمایند.

انواع تیرچه بتنی

در دسته بندی متفاوت تری از تیرچه ها، آن ها را به دو دسته تیرچه های با قالب ماندگار یا همان تیرچه های کفکش دار و تیرچه های بدون قالب ماندگار یا همان بتنی و فلزی تقسیم بندی می کنیم. تیرچه های مذکور را می توان در کارگاه ها تولید نموده و به صورت پیش ساخته مورد استفاده قرار داد. در ساخت این تیرچه ها به وسیله دستگاه های صنعتی تمامی استانداردهای مورد نیاز رعایت شده اند و به همین دلیل با خیال راحت می توان بهره وری نمود. خود تیرچه های بتنی نیز به دو دسته تقسیم می شوند که عبارتند از:

تیرچه خرپایی

زمانی که تیرچه بتنی از پاشنه ای بتنی و خرپایی فولادی تشکیل شده باشد، تیرچه بتنی خرپایی نامیده می شود. خرپای تیرچه از میلگردهای کششی زیرین، بالایی و عرضی تشکیل شده است. خرپا به شکل مثلث بوده و همین ساختار آن موجب گشته است که نیروهای کششی و فشاری را بتواند به خوبی تحمل نماید. این خرپاها می توانند قدرت و دوام مورد نیاز در سیستم تیرچه را تامین نمایند. نمره میلگردهای کششی زیرین باید در بازه ۸ تا ۱۶ باشد و برای میلگردهای عرضی زیگزاگی این نمره بین ۵/۶ تا ۸ تعیین می گردد. اتصال میلگردها به یکدیگر را به وسیله جوشکاری انجام می دهند. بخش پاشنه به صورت موقتا در تیرچه بتنی خرپایی بوده و بعد از اتمام عملیات بتن ریزی از قالب جدا می شود و این مورد دلیل نام گذاری این تیرچه ها به تیرچه های بدون قالب ماندگار می باشد.

تیرچه پیش تنیده

به علت اینکه بتن به تنهایی برای ساخت یک سقف کافی نمی باشد و در صورت استفاده به صورت تکی می تواند ترک خوردگی و شکنندگی برای سقف به بار آورد، آن را با میلگردها و سیم هایی ترکیب می نمایند. از این طریق سازه ی مستحکمی تولید می شود.

سیم های مورد استفاده در قطر ۵ میلی متر بوده و مقاومتشان در حدود ۱۸۰۰۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع است. تعداد سیم های مورد استفاده بستگی به طول تیرچه ها و فشاری که متحمل می شوند دارد. در پروسه ساخت سیم ها را تحت کشش قرار داده و از این طریق آستانه تحمل آن ها را افزایش می دهند تا بتواند در نتیجه فشارهای باربری را تحمل نماید. این تیرچه ها را از پیش و در کارخانه تولید می نمایند و به همین دلیل تمامی استانداردهای مورد نیاز در ساخت و ساز آن ها رعایت می گردد.

در صورت استفاده از تیرچه از پیش تنیده می تواند سرعت ساخت و ساز را افزایش داده و از آن در پروژه های عظیم استفاده نمود. حالت این تیرچه ها به صورت سپری بوده و می توان در ان ها از یونولیت ها و بلوک های سیمانی مستقر شده استفاده نمود. ارتفاع تیرچه پیش تنیده در حدود ۱۵ سانتی متر می باشد. قسمت تحتانی این تیرچه ها عرضی حدود ۱۰ سانتی متر داشته و تقریبا ۴ سانتی متر هم برای مستقر شدن یونولیت ها و بلوک های ساختمان در نظر می گیرند. برای قسمت پاشنه نیز ارتفاعی در حدود ۴ سانتی متر نیاز است.

 

 

تیرچه بتنی

قطعاتی که به پیمانکاران در ساخت و ساز امکان بررسی، مدیریت و جمع آوری پروژه در هر مرحله را می دهند، تیرچه بتنی نامیده می شوند. تیرچه های بتنی یکی از اصلی ترین عناصر و به نوعی تکیه گار برای سقف ها و کف ساختمان می باشند. غالبا این محصولات از الوار و فولاد و یا بتن به صورت موازی تشکیل شده اند و قادر می باشند بار وارده بر دیوار را تحمل نمایند. برای افزایش سرعت ساخت و ساز و کیفیت آن تیرچه بتنی را به صورت پیش ساخته تهیه می نمایند. این قطعه از میلگرد و بتن تشکیل شده است و برای ساخت سقف کاربرد دارد.

 

انواع تیرچه ها

غالبا تیرچه ها را بر اساس اندازه و طرح و کاربردشان در صنعت ساختمان سازی به انواع مختلفی دسته بندی می نمایند. این انواع عبارتند از:

تیرچه بتنی

همانطور که قبل تر نیز ذکر شد، این قطعه عضوی پیش ساخته می باشد و از مهم ترین اجزای مورد استفاده در ساخت سقف تیرچه بلوک به شمار می آید.

تیرچه خرپایی

تیرچه خرپایی متشکل از خرپای فولادی و پاشنه بتنی می باشد.

تیرچه پیش ساخته پیش تنیده

این قطعه از مقطعی T شکل با مقاومت نسبتا خوب و مفتول های فولادی بسیار مقاوم ساخته شده است. غالبا از این قطعه در ساخت مسیرهایی که عبور از آن ها مشکل می باشد و  یا مخازن، استفاده می شود.

تیرچه فولادی با جان باز

این تیرچه ها به تیرچه های کرومیت نیز معروفند و در دو نوع نبشی فابریک و نبشی پرسی به تولید می رسند. اجرای این تیرچه به صورت پیش ساخته است.

 

کاربرد تیرچه بتنی

همانطور که ذکر شد، تیرچه های بتنی یکی از اساسی ترین قطعات و کاربردی ترین آن ها در ساخت و ساز سقف ها می باشد. با قرار دادن میلگرد در تیرچه های بتنی می توان مشکل ضعف مقاومت کششی این قطعه را از بین برد. از این محصول در ساخت برج های عظیم و سازه های مرتفع استفاده می نمایند. تیرچه های بتنی کاربردهای بسیاری دارند و در صورتی که در ساختمان های آجری مورد استفاده قرار گیرند باید از آن بر روی دیوار باربر شناژ افقی استفاده کرد.

 

مزایای تیرچه های بتنی

• سرعت بسیار بالا در نصب و کاهش نیاز به کارهای کارگاهی
• عدم نیاز به نیروهای خبره در پروسه اجرا
• کاهش هزینه های ساخت و ساز
• مقاوم در برابر نیروهای افقی چون زلزله
• کاهش هزینه های نصب و هزینه های نهایی
• عایق مناسب صدا به علت عدم نیاز به شمع بندی حین نصب سقف
• عایق مناسب برای حرارت و صوت و رطوبت
• عدم نیاز به جرثقیل به علت سبکی وزن حتی در سازه های بلند
• بسیار مستحکم و مقاوم در برابر آتش سوزی
• قابلیت اجرای همزمان چندین سقف بدون نیاز به استفاده از جک های زیر سقفی
• کاهش میزان مصرف گچ
• افزایش یکنواختی ایجاد شده در زیر سقف

 

مزایای استفاده از تیرچه های بتنی پیش تنیده

• سهولت در کاربری
• افزایش عمر طولانی سازه به علت عدم نفوذپذیری رطوبت در تیرچه
• کوتاه شدن مدت زمان ساخت و ساز به علت پیش ساخته بودن سازه ها در کارخانه
• مقرون به صرفه به علت استفاده کمتر از فولاد و بتن
• وزن کمتر به علت استفاده از بتن کمتر در مقایسه با تیرچه های سفالی و کرومیت
• کاهش ایجاد ترک های کششی احتمالی در بتن
• ایجاد سطح یکنواخت در زیر و روی کار
• عدم نیاز به سیستم و عملیات قالب بندی در مرحله بتن ریزی
• قابلیت جداسازی پاشنه بتنی و سبک شدن سقف از این طریق
• عایق صوتی و حرارتی

 

مراحل بارگذاری انواع تیرچه های بتنی

بارگذاری تیرچه های بتنی در سه مرحله صورت می گیرد، این مراحل به شرح زیر می باشند :

• تیرچه ها در حین حمل بار، فشار ناشی از وزن خود را تحمل می نمایند، به این فشار، فشار لنگر خمشی می گویند. این مرحله اولین مرحله از بارگذاری تیرچه های بتنی است.
• تیرچه ها در مرحله دوم می توانند بار حاصل از وزن خود و بلوک و بتن پوششی و … را تحمل نمایند. وظیفه تحمل فشار بارها در حین اجرا در فاصله بین تکیه گاه های موقت را تیرچه های بتنی بر عهده دارند. ادامه این مرحله تا ایجاد مقاومت در بتن ریخته شده می باشد.
• مرحله سوم بارگذاری، پس از ایجاد مقاومت در بتن ریخته شده بوده و تکیه گاه های موقت را در این مرحله برمیدارند. خود تیرچه است که باید بارهای مرده و زنده پس از بهره برداری از ساختمان را تحمل نماید.

 

اجزای تشکیل دهنده تیرچه بتنی خرپایی

برای اطلاع دقیق از تمامی اجزای تشکیل دهنده تیرچه بتنی در انواع مختلف با کارشناسان کارخانه خوارزم سازه تماس بگیرید و هر سوالی در رابطه با مشخصات این قطعات دارید از ایشان بپرسید. برای اینکه تیرچه بتنی بتواند بارهای وارده را تحمل نماید باید اجزای زیر را داشته باشد:

عضو کششی

در این نوع از تیرچه ها، فولاد یا میلگرد زیرین خرپا به عنوان عضو کششی عمل نموده و موجب می گردند که در هنگام حمل و نقل لنگر خمشی حاصل از وزن تیرچه ها بتوانند ، فشار کششی را تحمل نمایند. این فولاد یا میلگرد مرده می تواند وزن مرده سقف را نیز تحمل نماید.

• در این نوع تیرچه ها باید حداقل از دو عدد میلگرد کششی استفاده شود.
• سطح مقطع میلگردهای کششی تعبیه شده باید محاسبه شده و تعیین گردند.
• برای قطر میلگردهای کششی باید عددی بین ۸ تا ۱۶ میلی متر در نظر گرفته شود.
• برای عضو کششی از میلگردهای آجدار استفاده شود تا هم در مصرف فولاد صرفه جویی شده و هم بتواند چسبندگی بهتری با بتن ایجاد نماید. میلگرد آجدار به میلگردی گفته می شود که دارای برجستگی هایی در طی عملیات نورد گرم شده است.

میلگردهای عرضی

در مرحله اول باربری این میلگردها به همراه عضو کششی و میلگردهای تعبیه شده در بالا، می توانند نیروی لنگر خمشی را تحمل نمایند. این نیرو ایجاد شده از وزن خود تیرچه می باشد. این قطعات می توانند ایستایی مورد نیاز برای متحمل شدن وزن مرده سقف را نیز فراهم نمایند. در مرحله دوم این میلگردها می توانند پیوستگی مورد نیاز بین بتن پوششی و خرپا را فراهم نمایند. تامین مقاومت برشی مورد نیاز تیرچه نیز برعهده این قطعات می باشد.

میلگردهای بالایی

در مرحله اول باربری، بار و وزن خود تیرچه و وزن مرده سقف توسط این میلگردها و سایر قسمت ها تحمل می شود. در مرحله دوم نیز میلگرد بالایی در صورتی که در ضخامت بتن پوششی قرار گیرد و سطحش بالاتر از بلوک ها باشد تحت عنوان افت حرارتی مقطع مرکب عملکرد دارد ولی در صورتی که سطح پایین تری داشته باشد هیچ کاری نمی کند.

بتن پاشنه تیرچه پیش ساخته

عرض این بتن در بازه ۱۰ الی ۱۶ سانتی متری متغیر بوده و تنظیم ارتفاع آن باید بگونه ای باشد که بتواند پوششی بتنی بر روی میلگرد ایجاد نماید. این امر موجب می شود بتوان مقاومت مورد نیاز در برابر آتش سوزی ایجاد نمود. بتن پاشنه قادر است فشاری در حدود ۲۵۰ کیلوگرم بر سانتی متر مربع را تحمل نماید.

میلگردهای تقویتی

در صورتی که دو عدد عضو کششی پایینی برای متحمل شدن وزن لنگر خمشی کافی نباشد، میلگردهایی را داخل خرپا مستقر می نمایند که نام آن ها میلگردهای تقویتی می باشد.

میلگردهای کمکی اتصال

این قطعات می توانند این امکان را فراهم آورند که بیشتر از دو عضو کششی در پاشنه تیرچه قرار گیرد.

 

معایب تیرچه بتنی

در ساختمان سازی با وجود معایب بی شماری که تیرچه های بتنی به خود اختصاص داده اند، معایبی نیز به آن ها تعلق می گیرد. این معایب عبارتند از :

• سقف هایی که حالت قوسی و یا مثلثی دارند را نمی توان با استفاده از تیرچه بلوک پیاده سازی کرد و یا در صورتی که بتوان نیز این کار خیلی مشکل است.
• بعد از بتن ریزی امکان ایجاد ترک های طولی در تیرچه های بتنی سقف وجود دارد.
• انواعی از سقف ها تحت عنوان سقف های کامپوزیتی و دال بتنی نسبت به سقف های تیرچه بلوک مقاومت بیشتری دارند.
• در صورت استفاده غیر اصولی از این تیرچه ها، در معرض هوا و رطوبت قرار می گیرند و کیفیت آن ها دچار افت می گردد و زنگ می زنند.
• در صورتی که این تیرچه ها به درستی جایگذاری نشوند امکان شکستن پاشنه تیرچه در آن ها وجود دارد.

معایب تیرچه بتنی سنتی

• این امکان فراهم می شود که تولیدکنندگان سودجو، میلگردهای ضایعاتی، پرسی و دو تکه را برای قسمت بال تحتانی تیرچه مورد استفاده قرار دهند.
• ترک های طولی در قسمت زیرین تیرچه های بتنی در مرحله بعد از بتن ریزی سقف ها ایجاد می شود.
• کاور بتنی مناسبی وجود ندارد.
• در صورتی که جوشکاری با آمپر بالا صورت گیرد، سطح مقطع میلگرد با کاهش مواجه می شود.
• میلگردهای تولیدی با استفاده از جوش دستی، جوشکاری می شوند و در این صورت ضعیف می گردند.
• به دلیل استفاده از گازوئیل یا روغن سوخته برای سهولت در خارج کردن تیزچه بتنی از قالب، سایه ای زیر تیرچه بتنی ایجاد می شود.
• تیرچه پاشنه بتنی کیفیت پایینی دارد.

قیمت انواع تیرچه های بتنی

برای خرید و انتخاب بهترین تیرچه های بتنی بهتر است که از مهندسین و مجریان خبره در ساخت و ساز راهنمایی بخواهید. حتما خرید خود را از مجموعه های تولید کننده انجام دهید تا بدون واسطه و به صورت مستقیم با بهترین قیمت و کیفیت از قطعات مورد نیاز خود روبرو شوید. به علت استفاده از قطعاتی چون میلگرد و سیمان و آهن آلات و بتن در ساختار تیرچه، قیمت این محصولات دستخوش نوسانات مداوم می باشد . برای استعلام قیمت عمده تیرچه های بتنی با کارشناس مجموعه خوارزم سازه تماس بگیرید. در زمان استعلام قیمت مواردی چون طول تیرچه، ضخامت میلگرد پایین و بالا و سایز میلگرد تقویتی و … را جویا شوید. در صورت مشخص شدن موارد ذکر شده می توانید از قیمت هر متر تیرچه و هر شاخه آن مطلع گردید.

 

نکاتی که در خرید و نگهداری تیرچه ها باید رعایت گردند

• عرض تیرچه ها کمتر از ۱۰ سانتی متر نباشد
• فاصله بین دو  تیرچه حداقل ۷۵ سانتی متر باشد
• دهانه مورد پوشش تیرچه منفرد کمتر از ۸ متر باشد
• فاصله بلوک ها بعد از نصب در دو سمت تیرچه از یکدیگر ۵/۶ سانتی متر باشد.
• قسمت بالایی تیرچه در بتن پوششی بیشتر از یک دوازدهم از محور تیرچه فاصله داشته باشد.
• قطر سقف برای تیرچه با تکیه گاه ساده بیشتر از یک بیستم دهانه آن باشد.